Keputihan berketul merupakan satu keadaan yang sering dialami oleh ramai wanita, dan ia boleh menimbulkan rasa tidak selesa serta kebimbangan terhadap kesihatan reproduktif.
Secara umumnya, keputihan adalah sesuatu yang normal dan berfungsi untuk membersihkan serta melindungi faraj daripada jangkitan.
Namun, apabila teksturnya menjadi pekat, berketul, dan disertai simptom seperti gatal atau pedih, ia mungkin menandakan berlakunya ketidakseimbangan atau jangkitan.
Dalam artikel ini, kita akan melihat secara menyeluruh apakah punca berlakunya keputihan berketul, tanda-tanda yang perlu dikenalpasti, serta langkah-langkah yang boleh diambil untuk mengatasinya dengan selamat dan berkesan.
Baca juga: Keputihan Kuning Dan Berbau? Ini 9 Punca & Cara Hilangkannya
Apa itu Keputihan Berketul
Keputihan berketul merujukan kepada lelehan faraj yang keluar dalam bentuk lendir putih pekat, bertekstur seperti ketulan keju atau susu basi.
Ia biasanya disertai dengan simptom lain seperti rasa gatal, pedih, atau ketidakselesaan di sekitar kawasan kemaluan. Dalam kebanyakan kes, keputihan jenis ini menandakan jangkitan yis atau kulat, khususnya oleh Candida albicans.
Walaupun keputihan adalah sesuatu yang normal bagi wanita, keputihan yang berketul dan disertai simptom mengganggu dianggap tidak normal dan memerlukan perhatian perubatan.
Punca Keputihan Berketul
Berikut ialah beberapa punca utama yang boleh menyebabkan keputihan berketul:
1. Jangkitan Yis (Kulat)
Ini adalah punca paling biasa. Candida albicans ialah kulat semula jadi dalam tubuh, tetapi apabila populasinya tidak terkawal, ia boleh menyebabkan keputihan berketul putih pekat, gatal dan pedih.
2. Penggunaan Antibiotik
Antibiotik boleh membunuh bakteria baik yang mengawal pertumbuhan yis dalam faraj. Tanpa bakteria ini, kulat Candida boleh membiak dengan cepat dan menyebabkan jangkitan yis.
3. Perubahan Hormon
Perubahan hormon semasa haid, kehamilan atau penggunaan pil perancang boleh mengganggu keseimbangan flora faraj dan meningkatkan risiko keputihan berketul.
4. Sistem Imun Lemah
Wanita yang mempunyai sistem imun yang lemah seperti pesakit diabetes tidak terkawal, HIV, atau menjalani rawatan kemoterapi lebih mudah dijangkiti kulat faraj.
5. Kebersihan Intim Tidak Sesuai
Penggunaan sabun yang mengandungi bahan kimia keras atau pembersih wanita yang tidak sesuai boleh mengganggu pH semula jadi faraj dan mencetuskan jangkitan.
6. Pakaian Dalam Tidak Bernafas
Pakaian dalam yang ketat dan tidak menyerap peluh boleh mewujudkan persekitaran lembap yang menggalakkan pertumbuhan yis.
7. Pengambilan Gula Berlebihan
Diet tinggi gula boleh merangsang pertumbuhan kulat dalam badan, termasuk di kawasan faraj, lalu mencetuskan keputihan berketul.
Baca juga: Keputihan Coklat Selepas Haid, Apa Sebabnya? Ini Punca & Rawatan
Simptom & Tanda
Berikut ialah simptom dan tanda keputihan berketul yang biasa dialami oleh wanita:
- Lelehan putih pekat berketul
- Gatal pada bahagian faraj atau kemaluan luar
- Kemerahan atau kerengsaan kulit di sekitar faraj
- Rasa terbakar semasa buang air kecil atau bersama suami
- Bau yang tidak menyengat
- Kekeringan atau rasa tidak selesa dalam faraj
Simptom Tambahan Jika Jangkitan Lebih Serius:
- Lelehan menjadi semakin banyak dan kerap.
- Kulit sekitar faraj melecet atau luka kecil akibat menggaru.
- Demam ringan jika berlaku jangkitan sekunder.
Cara Mengatasi Keputihan Berketul
1. Dapatkan Rawatan Perubatan yang Sesuai
Langkah utama dan paling penting dalam mengetasi keputihan berketul ialah mendapatkan pemeriksaan doktor.
Keputihan jenis ini sering kali disebabkan oleh jangkitan kulat seperti Candida albicans, dan rawatan bergantung kepada tahap jangkitan dan simptom yang dialami.
Doktor akan menentukan sama ada anda memerlukan ubat antikulat dalam bentuk oral (dimakan), topikal (disapu) atau supositori (dimmasukkan ke dalam faraj).
Elakkan mengambil ubat sendiri tanpa nasihat pakar, kerana penggunaan ubat yang tidak tepat boleh menyebabkan kulat menjadi kebal, sekaligus menyukarkan proses rawatan pada masa akan datang.
2. Jaga Kebersihan Kawasan Intim dengan Betul
Kebersihan faraj yang baik sangat penting bagi mencegah pertumbuhan kulat berlebihan. Kawasan intim perlu dibersihkan setiap hari menggunakan air bersih, dan tidak digalakkan menggunakan sabun berpewangi atau pencuci faraj yang mengandungi bahan kimia yang boleh mengganggu pH semula jadi faraj.
Ketidakseimbangan pH ini boleh memberi peluang kepada yis membiak dengan lebih cepat.
Selepas membuang air, lap kawasan intim dari arah depan ke belakang bagi mengelakkan jangkitan dari kawasan dubur ke faraj.
Pastikan juga kawasan faraj dikeringkan sepenuhnya sebelum memakai pakaian.
3. Pilih Pakaian Dalam yang Selesa dan Menyerap Peluh
Pakaian dalam memainkan peranan penting dalam menjaga kesihatan faraj. Gunakan seluar dalam daripada kain kapas kerana ia menyerap peluh dengan baik dan membenarkan pengaliran udara.
Elakkan pakaian dalam yang terlalu ketat atau daripada bahan sintetik seperti nilon kerana ia boleh menjadikan kawasan intim lembap dan panas, sekali gus menjadi persekitaran ideal untuk pembiakan kulat.
Selain itu, elakkan memakai seluar ketat terlalu lama atau berulang kali tanpa membasuh, kerana kelembapan yang terperangkap boleh mempercepatkan pertumbuhan yis.
4. Amalkan Diet Sihat dan Kurangkan Gula
Apa yang anda makan boleh memberi kesan besar terhadap kesihatan faraj.
Kandungan gula yang tinggi dalam darah boleh merangsang pertumbuhan kulat, jadi penting untuk mengawal pengambilan makanan dan minuman bergula.
Amalkan diet yang seimbang, kaya dengan sayur-sayuran, buah-buahan, protein tanpa lemak, dan bijirin penuh.
Tambahkan juga makanan yang mengandungi probiotik seperti yogurt, kefir atau makanan fermentasi kerana ia membantu memulihkan keseimbangan bakteria baik dalam sistem penghadaman dan faraj.
Pengambilan probiotik boleh membantu mencegah jangkitan kulat berulang.
5. Elakkan Penggunaan Douching dan Pewangi Faraj
Ramai wanita menganggap mencuci bahagian dalam faraj (douching) atau menggunakan semburan pewangi boleh membantu menghilangkan bau tidak menyenangkan, tetapi amalan ini sebenarnya berisiko tinggi.
Douching boleh membunuh bakteria baik yang diperlukan untuk menjaga keseimbangan pH faraj, manakala pewangi boleh menyebabkan kerengsaan atau reaksi alergi pada kulit sensitif.
Faraj ialah organ yang boleh membersihkan dirinya sendiri, dan penggunaan bahan kimia tambahan hanya akan mengganggu keseimbangan semula jadi sistem ini.
Jika anda ingin menggunakan pembersih, pastikan ia diperbuat daripada bahan yang lembut dan bebas pewangi.
6. Tukar Tuala Wanita Secara Kerap Semasa Haid
Semasa haid, penting untuk menjaga kebersihan dengan menukar tuala wanita setiap 4 hingga 6 jam, walaupun aliran darah tidak terlalu banyak.
Tuala wanita yang dipakai terlalu lama boleh menjadi tempat pembiakan bakteria dan kulat.
Selain itu, penggunaan pantyliner setiap hari juga harus dielakkan melainkan benar-benar perlu, kerana ia boleh menyebabkan kelembapan berlebihan pada kawasan faraj.
Jika anda perlu menggunakannya, pilih pantyliner yang tidak mengandungi pewangi dan pastikan anda menukarnya dengan kerap.
Baca juga: Keputihan Banyak, Bahaya Ke? Ini Punca & Cara Hilangkannya
Bila Perlu Jumpa Doktor
Walaupun keputihan ringan adalah perkara biasa bagi wanita, terdapat keadaan tertentu yang memerlukan pemeriksaan lanjut oleh doktor.
Anda perlu segera berjumpa doktor jika mengalami tanda-tanda yang mencurigakan atau gejala yang semakin teruk. Antara situasi yang memerlukan perhatian perubatan termasuklah:
1. Keputihan berwarna kehijauan atau kekuningan, pekat atau berketul seperti keju
Ini boleh menandakan jangkitan faraj yang lebih serius, sama ada oleh kulat, bakteria atau parasit.
2. Bau faraj yang kuat dan tidak menyenangkan
Bau yang luar biasa seperti hanyir atau busuk mungkin menunjukkan jangkitan bakteria (bacterial vaginosis) atau jangkitan kelamin.
3. Gatal, pedih atau kerengsaan pada faraj dan kawasan sekitarnya (vulva)
Jika disertai perubahan warna kulit pada kawasan tersebut seperti kemerahan, keunguan atau keperangan (bergantung pada warna kulit anda), ia mungkin tanda radang atau jangkitan kulit.
4. Pendarahan atau tompokan darah di luar waktu haid
Bau yang luar biasa seperti hanyir atau busuk mungkin menunjukkan jangkitan bakteria (bacterial vaginosis) atau jangkitan kelamin.
Jangan abaikan simptom-simptom ini, terutamanya jika ia berlarutan atau semakin teruk.
Rawatan awal dapat mengelakkan komplikasi dan membantu memulihkan kesihatan faraj dengan lebih cepat dan berkesan.
Rujukan: Medical News Today, NHS.UK
