Pokok duit-duit adalah sejenis tumbuhan menjalar yang sering menjadi pilihan sebagai tanaman hiasan di rumah mahupun di taman.
Dikenali dengan daunnya yang kecil, bulat, dan berwarna hijau berkilat, pokok ini mendapat namanya yang unik kerana kemiripan bentuk daunnya dengan syiling, dan kepercayaan popular bahawa ia mampu membawa tuah dan kemakmuran kepada pemiliknya.
Walaupun popular sebagai hiasan, pokok ini mempunyai pelbagai aspek menarik, daripada khasiat tradisional hingga potensi bahaya, serta perhubungannya dengan parasit tertentu.
Pokok ini adalah spesies yang mudah hidup dan cepat membiak walaupun tanpa tanah. Selain boleh ditanam di tanah, pokok ini boleh hidup di dalam air atau menjalar di batang kayu atau berpaut pada mana-mana pancang kayu, pagar atau binaan batu.
Asal-usul dan nama saintifik
Nama saintifiknya adalah Plectranthus verticillatus, merujuk kepada susunan daunnya yang berpusar di sepanjang batang (verticillatus).
Selain nama “pokok duit-duit” di Malaysia, ia juga dikenali dengan pelbagai nama lain di peringkat antarabangsa seperti “Swedish Ivy” (walaupun bukan berasal dari Sweden), “Money Plant” (walaupun berbeza dengan Epipremnum aureum yang juga dikenali sebagai pokok duit-duit), dan “Creeping Charlie”.
Dalam budaya Cina dan Asia Timur, pokok ini dipercayai membawa tuah, rezeki dan kekayaan, dan sering dijadikan hadiah Tahun Baru Cina atau hiasan di kaunter perniagaan.
Artikel berkaitan: Daun Salam: 10 Khasiat Luar Biasa & Cara Untuk Simpan
Khasiat dan Manfaat
Secara tradisional, beberapa spesies dalam genus Plectranthus telah digunakan dalam perubatan herba.
Walaupun Plectranthus verticillatus sendiri tidak sepopular spesies lain seperti Plectranthus amboinicus (pokok bangun-bangun atau Indian borage) yang terkenal dengan sifat antikeradangan dan antimikrobialnya, terdapat beberapa laporan anekdotal mengenai kegunaannya.
Di sesetengah budaya, daunnya mungkin digunakan secara luaran untuk merawat luka kecil atau kerengsaan kulit.
Walau bagaimanapun, maklumat mengenai khasiat perubatan khusus Plectranthus verticillatus adalah terhad dan perlu disokong oleh kajian saintifik yang lebih lanjut.
Penting untuk diingatkan bahawa penggunaan tradisional tidak menggantikan nasihat atau rawatan perubatan profesional.
Walaupun Pokok Duit-Duit tidak tergolong sebagai tumbuhan ubatan utama, ia mempunyai beberapa nilai dari aspek kesihatan persekitaran:
- Kesan terapeutik visual: Reka bentuk daun yang simetri dan warna hijau segar dipercayai dapat memberikan ketenangan dan mengurangkan tekanan mental.
- Penyerapan karbon dioksida: Seperti kebanyakan tumbuhan hijau, ia membantu menyeimbangkan kandungan CO₂ dalam ruang tertutup.
- Kelembapan udara: Tumbuhan ini melepaskan wap air melalui proses transpirasi, yang membantu mengekalkan kelembapan persekitaran.
Artikel berkaitan: Pokok Lidah Buaya: Khasiat, Ciri dan Kegunaannya
Bahaya dan Toksisiti Pokok Duit-Duit
Walaupun pokok duit-duit secara amnya dianggap selamat dan tidak toksik kepada manusia, terdapat beberapa laporan mengenai potensi kerengsaan kulit ringan pada individu yang sensitif apabila bersentuhan langsung dengan getahnya.
Bagi haiwan peliharaan seperti kucing dan anjing, Plectranthus verticillatus tidak disenaraikan sebagai tumbuhan yang sangat toksik oleh kebanyakan organisasi veterinar.
Namun, pengambilan dalam kuantiti yang banyak boleh menyebabkan gangguan gastrousus ringan seperti muntah atau cirit-birit. Oleh itu, adalah bijak untuk mengelakkan haiwan peliharaan daripada mengunyah daunnya.
Penggunaan tumbuhan ini sebagai hiasan seharusnya disertai dengan pemerhatian dan penjagaan rapi, terutamanya jika ia ditanam dalam rumah bersama anak kecil atau haiwan peliharaan.
Parasit dan Penyakit
Pokok Duit-Duit boleh terdedah kepada beberapa isu perosak, termasuk:
- Aphid (kutu daun): Menyerap nutrien daripada daun dan menyebabkan kekuningan.
- Mealybugs (kutu putih): Menyerang pangkal batang dan daun, menghasilkan lapisan putih berlilin.
- Spider mites: Muncul dalam keadaan kelembapan rendah dan boleh menyebabkan daun menjadi pucat.
Langkah pencegahan termasuk memastikan aliran udara mencukupi, menjaga kelembapan tanah secara konsisten, dan menggunakan semburan semula jadi seperti larutan neem oil jika berlaku serangan.
Artikel berkaitan: Pokok Lidah Jin: Kelebihan & Mudarat Kepada Kesihatan
Soalan Lazim (FAQ) Berkenaan Pokok Duit-Duit
Apakah mitos atau kepercayaan yang sering dikaitkan dengan pokok duit-duit?
Pokok ini sering dikaitkan dengan kepercayaan bahawa ia mampu membawa tuah, kemakmuran, dan menarik kekayaan kepada pemiliknya, terutamanya di budaya Asia, kerana bentuk daunnya yang menyerupai syiling.
Apakah nama saintifik bagi pokok duit-duit?
Nama saintifik bagi pokok duit-duit ialah Plectranthus verticillatus.
Pokok duit-duit sesuai ditanam di mana?
Pokok ini sesuai ditanam di dalam rumah atau kawasan teduh yang mendapat cahaya tidak langsung. Ia juga boleh ditanam di luar rumah jika tidak terdedah terus kepada cahaya matahari terik.
Adakah pokok duit-duit beracun?
Secara umum, pokok hiasan ini tidak beracun kepada manusia, tetapi boleh menyebabkan gangguan pencernaan ringan jika dimakan oleh haiwan peliharaan seperti kucing atau anjing.
Apakah masalah biasa yang menyerang pokok duit-duit?
Masalah biasa termasuk serangan kutu putih (mealybugs), aphids, dan kulapuk akibat kelembapan berlebihan. Kawalan boleh dilakukan dengan pembersihan daun dan pengudaraan yang baik.
