Kacip fatimah bukan sekadar herba biasa ia merupakan permata berharga dalam dunia perubatan tradisional Melayu.
Digunakan secara turun-temurun dalam penjagaan kesihatan wanita, seluruh bahagian pokok kacip fatimah dari akar, batang, hingga ke daun boleh digunakan untuk tujuan perubatan tradisional.
Artikel pada kali ini, kami akan berkongsi kepada anda mengenai khasiat kacip fatimah yang boleh anda amalkan.
Baca juga: Khasiat Tongkat Ali : Herba Semula Jadi untuk Kesihatan Optimum
Apa itu Kacip Fatimah?
Kacip fatimah merupakan sejenis herba tradisional yang sangat terkenal dalam kalangan wanita, khususnya di Malaysia.
Ia sering digunakan dalam penyediaan herba atau “jamu” untuk penjagaan tubuh wanita selepas bersalin.
Secara tradisional, herba ini dipercayai mampu membantu mengecutkan dan mengetatkan rahim, mengekalkan kesihatan sistem peranakan wanita serta meningkatkan fungsi seksual.
Herba ini mengandungi bahan aktif seperti phytoestrogen dan isoflavones yang bermanfaat dalam melegakan simptom menopaus.
Di Malaysia, tumbuhan ini turut dikenali sebagai “Selusuh Fatimah” atau “Kacip Fatimah”, dan sering dikaitkan dengan penjagaan kesihatan wanita sejak turun-temurun.
Selain itu, akar herba ini juga mengandungi sebatian kimia seperti benzoquinone dan resorcinol yang memberikan manfaat terapeutik tersendiri.
Ciri-ciri Tumbuhan
Dari segi botani, kacip fatimah ialah tumbuhan herba renek yang mempunyai rizom menjalar.
Daunnya berwarna hijau tua dan berbentuk sedikit lurus, manakala bahagian tepi daun yang tumbuh di kawasan teduh berwarna hijau muda.
Tangkainya pendek dan sedikit leper, sementara batangnya pula tumbuh tegak dengan warna perang serta terdapat parut daun yang jelas kelihatan.
Menariknya, parut tersebut mampu mengeluarkan akar yang sering menonjol keluar dari parut lama.
Tabiat Tumbuhan
Herba ini merupakan tumbuhan yang hidup subur di kawasan teduh dengan kelembapan tinggi. Ia tidak sesuai ditanam di kawasan yang terdedah kepada cahaya matahari penuh, kerana ini boleh mengganggu proses pertumbuhannya.
Ia juga mengambil masa yang agak lama untuk membesar, dan biasanya dibiakkan melalui biji benih di tapak semaian yang lembap dan terlindung.
Khasiat Kacip Fatimah
1. Menyokong Kesihatan Rahim dan Sistem Peranakan Wanita
Tumbuhan ini terkenal dalam kalangan wanita kerana kemampuannya menyokong kesihatan sistem peranakan, terutamanya selepas bersalin.
Ia membantu mengecutkan rahim yang mengembang semasa kehamilan, menguatkan otot faraj serta membantu melancarkan pengeluaran darah nifas.
Khasiat ini menjadikan kacip fatimah salah satu bahan penting dalam amalan berpantang secara tradisional.
2. Melegakan Gejala Menopaus
Herba ini mengandungi phytoestrogen dan isoflavones, iaitu sebatian tumbuhan yang menyerupai hormon estrogen.
Kedua-dua bahan ini membantu wanita mengurangkan gejala menopaus seperti kepanasan badan (hot flushes), kekeringan faraj, perubahan emosi, dan gangguan tidur.
Oleh itu, kacip fatimah menjadi pilihan semula jadi bagi wanita yang sedang melalui fasa perimenopaus dan menopaus.
3. Meningkatkan Tenaga dan Stamina
Pengambilan herba ini secara konsisten dikatakan mampu meningkatkan tahap tenaga dan mengurangkan rasa letih yang dialami oleh wanita.
Ia sering digunakan dalam ramuan herba untuk membantu wanita kekal bertenaga, terutama selepas bersalin atau semasa dalam tempoh pemulihan.
4. Mengimbangi Hormon Wanita
Kacip fatimah membantu menstabilkan hormon wanita secara semula jadi, terutama estrogen, yang memainkan peranan penting dalam kitaran haid dan kesuburan.
Herba ini dapat membantu melancarkan haid yang tidak teratur serta mengurangkan simptom prahaid seperti sakit perut, kekejangan, dan perubahan emosi.
5. Membantu Masalah Kesuburan
Selain membantu menstabilkan hormon, kacip fatimah juga dikatakan membantu meningkatkan kesuburan wanita.
Ia dipercayai membantu menyediakan tubuh dalam keadaan yang lebih optimum untuk kehamilan dengan menyokong keseimbangan hormon dan kesihatan sistem peranakan.
6. Meningkatkan Fungsi Seksual
Herba ini turut dikenali kerana kemampuannya merangsang keinginan seksual dan meningkatkan sensitiviti kawasan intim.
Dengan meningkatkan aliran darah ke kawasan faraj serta memperbaiki keseimbangan hormon, kacip fatimah boleh membantu wanita yang mengalami masalah libido rendah.
7. Bersifat Antioksidan dan Anti-radang
Tumbuhan ini turut mengandungi sebatian aktif seperti benzoquinone dan resorcinol yang mempunyai sifat antioksidan dan anti-radang.
Sifat ini membantu melindungi sel tubuh daripada kerosakan akibat radikal bebas serta mengurangkan keradangan dalaman, menjadikannya bermanfaat untuk kesihatan secara menyeluruh.
8. Menyokong Kesihatan Kulit dan Anti-Penuaan
Dengan kandungan antioksidannya, kacip fatimah juga dipercayai membantu memperlahankan proses penuaan, menjaga keanjalan kulit, dan melambatkan kemunculan kedutan.
Ia menjadikan kulit lebih sihat dan berseri dari dalam secara semula jadi.
Cara Penggunaan Kacip Fatimah
Berikut adalah beberapa cara penggunaannya mengikut kaedah tradisional:
1. Meredakan Sakit Perut Bayi
Untuk bayi yang mengalami kembung atau sakit perut ringan, daun kacip fatimah boleh digunakan secara luaran.
Langkah 1: Hancurkan beberapa helai daun kacip fatimah.
Langkah 2: Masukkan ke dalam mangkuk berisi sedikit minyak masak dan ramas hingga sebati.
Langkah 3: Tampalkan ramuan tersebut pada perut bayi dan biarkan sehingga kering sebelum dibersihkan.
2. Membetulkan Kitaran Haid
Bagi wanita yang mengalami masalah haid tidak teratur, akar kacip fatimah boleh dijadikan sebagai ramuan utama untuk membantu menstabilkan kitaran haid.
Langkah 1: Ambil sedikit akar kacip fatimah dan beberapa biji manjakani.
Langkah 2: Rebus bahan-bahan tersebut dalam air sehingga mendidih.
Langkah 3: Tutup api, masukkan sedikit madu untuk mengurangkan rasa pahit, dan minum satu cawan setiap pagi.
3. Air Rebusan Kacip Fatimah untuk Kesihatan Dalaman
Penggunaan tradisional paling popular melibatkan merebus keseluruhan pokok kacip fatimah.
Langkah 1: Ambil keseluruhan pokok kacip fatimah termasuk daun, batang dan akar.
Langkah 2: Rebus dalam periuk berisi air (sebaiknya guna periuk tanah) selama 30 minit hingga 1 jam.
Langkah 3: Tapis air rebusan dan minum ketika masih suam, sesuai diamalkan secara berkala.
Baca juga: Halia Bara – Kandungan Nutrisi dan Khasiat untuk Kesihatan
Kesimpulan
Kesimpulannya, kacip fatimah ialah herba tradisional yang sangat bernilai dalam perubatan Melayu.
Dengan pelbagai manfaat kesihatan, terutama untuk wanita, ia terus digunakan secara meluas dalam bentuk rebusan, ramuan luaran dan campuran herba.
Penggunaannya yang mudah dan berasaskan bahan semula jadi menjadikan kacip fatimah pilihan ramai untuk penjagaan kesihatan secara tradisional.
Sumber:
- Kacip Fatimah. Jabatan Perhutanan Semenanjung Malaysia
- Khasiat Kacip Fatimah Bukan Mitos, Kata Penyelidik UPM. UPM
