Maksud Ketimbang dan Contoh Penggunaannya
Perkataan “ketimbang” baru-baru ini mencuri perhatian ramai apabila Perdana Menteri, Dato’ Seri Anwar Ibrahim, menggunakannya dalam ucapan rasminya semasa pembentangan Belanjawan 2025 pada 18 Oktober lalu.
Penggunaan perkataan ini telah mencetuskan perbahasan hangat dalam kalangan ahli bahasa, politikus, dan orang awam mengenai kesesuaian dan ketepatan penggunaannya dalam bahasa Melayu standard.
Jom baca lebih lanjut perkongsian di bawah.
BACA JUGA: Bahasa Istana: Contoh Perkataan & Maksud
“Ketimbang” Dimasukkan Dalam Kamus Dewan
Dewan Bahasa dan Pustaka (DBP) akan memasukkan perkataan KETIMBANG ini ke dalam Kamus Dewan Perdana Edisi Kedua.
Menurut pentadbir Facebook Dewan Bahasa dan Pustaka (BDP), perkataan itu juga kini telah dimasukkan dalam Kamus Dalam Talian.
Tindakan DBP memasukkan perkataan ini dalam Kamus Dewan mengesahkan bahawa status “ketimbang” sebagai satu perkataan yang relevan dalam bahasa Malaysia moden.
Tindakan ini juga memberikan pengiktirafan terhadap penggunaannya, menunjukkan bahawa DBP terus berusaha menyesuaikan kamus bahasa Malaysia dengan perkembangan semasa dan pengaruh bahasa serumpun.
Maksud Ketimbang
Mengikut Dewan Bahasa dan Pustaka, ketimbang adalah kata sendi nama yang menyatakan atau menunjukkan perbezaan atau perbandingan antara sesuatu. Perkataan ini adalah sinonim kepada perkataan DARIPADA.
Ia digunakan untuk menunjukkan perbandingan antara dua perkara atau situasi. Dalam konteks ayat, perkataan ketimbang digunakan untuk menekankan perbezaan atau pilihan yang lebih baik antara dua perkara.
Secara keseluruhan, “ketimbang” sebenarnya memudahkan frasa perbandingan dengan pilihan perkataan yang lebih ringkas.
“Ketimbang” bukanlah perkataan yang baru wujud, tetapi penggunaannya mungkin lebih popular di beberapa negeri atau wilayah Nusantara.
Dalam bahasa Indonesia, kata “ketimbang” telah lama digunakan dalam pertuturan seharian sebagai pengganti kepada kata perbandingan seperti “berbanding dengan” atau “lebih baik daripada”.
Menurut Kamus Dewan Bahasa, yang kini memasukkan perkataan ini, “ketimbang” membawa maksud “dibandingkan dengan” atau “daripada”.
BACA JUGA: Bahasa Kelantan: Contoh Ayat Loghat Kelantan
Contoh Penggunaan
Berikut ialah contoh penggunaan perkataan ketimbang:
1. “Kita perlu mengutamakan pembangunan infrastruktur luar bandar ketimbang projek-projek mega di bandar besar.”
Penjelasan: Penggunaan “ketimbang” dalam konteks ini menunjukkan perbandingan langsung antara dua pilihan dasar, menekankan keutamaan yang perlu diberikan kepada pembangunan luar bandar. Ia memberi kesan yang lebih tegas dan langsung berbanding penggunaan “daripada” atau “berbanding”.
2. “Pelaburan dalam sektor teknologi hijau lebih menguntungkan ketimbang industri berasaskan bahan api fosil pada masa kini.”
Penjelasan: Di sini, “ketimbang” digunakan untuk membandingkan dua sektor ekonomi, memberi penekanan kepada kelebihan pelaburan dalam teknologi hijau. Penggunaan ini menunjukkan bagaimana perkataan ini boleh digunakan dalam konteks analisis ekonomi yang lebih formal.
3. “Pelajar kini lebih cenderung memilih kursus STEM ketimbang bidang sastera dan kemanusiaan.”
Penjelasan: Penggunaan “ketimbang” dalam ayat ini menggambarkan trend semasa dalam pilihan kursus pengajian tinggi. Ia memberi kesan yang lebih dinamik dan kontemporari berbanding penggunaan frasa tradisional.
4. “Generasi muda lebih gemar berkomunikasi melalui media sosial ketimbang perbualan bersemuka.”
Penjelasan: Contoh ini menunjukkan bagaimana “ketimbang” boleh digunakan untuk membincangkan fenomena sosial semasa, membandingkan tingkah laku antara generasi atau kumpulan sosial.
5. “Syarikat kami memilih untuk melabur dalam latihan pekerja ketimbang membeli teknologi baharu.”
Penjelasan: Penggunaan “ketimbang” di sini menunjukkan keputusan strategik dalam pengurusan perniagaan, membandingkan dua pilihan pelaburan yang berbeza.
6. “Penggunaan tenaga solar lebih mesra alam ketimbang penggunaan tenaga berasaskan arang batu.”
Penjelasan: Contoh ini menunjukkan bagaimana “ketimbang” boleh digunakan dalam konteks perbincangan isu-isu alam sekitar, membandingkan kesan pelbagai sumber tenaga.
7. “Pasukan bola sepak negara perlu lebih fokus kepada pembangunan bakat muda ketimbang mengimport pemain asing.”
Penjelasan: Di sini, “ketimbang” digunakan untuk membandingkan dua strategi berbeza dalam pembangunan sukan, menunjukkan kesesuaiannya dalam konteks perbincangan sukan.
8. “Pakar perubatan mengesyorkan pengambilan makanan segar ketimbang makanan yang diproses untuk kesihatan yang lebih baik.”
Penjelasan: Penggunaan “ketimbang” dalam konteks ini memberi penekanan kepada saranan kesihatan, membandingkan dua pilihan pemakanan dengan cara yang jelas dan tegas.
9. “Generasi muda kini lebih tertarik kepada budaya pop Korea ketimbang seni tradisional tempatan.”
Penjelasan: Contoh ini menunjukkan bagaimana “ketimbang” boleh digunakan untuk membincangkan trend budaya semasa, membandingkan minat antara budaya asing dan tempatan.
10. “Pengguna lebih cenderung untuk membeli telefon pintar ketimbang komputer riba untuk kegunaan harian.”
Penjelasan: Penggunaan “ketimbang” di sini menggambarkan trend semasa dalam pemilihan peranti teknologi, menunjukkan kesesuaiannya dalam perbincangan mengenai teknologi dan tingkah laku pengguna.
Carian Ketimbang Dalam DBP
Carian kata ini boleh dibuat melalui portal Pusat Rujukan Persuratan Melayu di pautan berikut: https://prpm.dbp.gov.my/
Reaksi Masyarakat terhadap Penggunaan “Ketimbang”
Perkenalan “ketimbang” dalam ucapan rasmi dan kini dalam Kamus Dewan telah menimbulkan pelbagai reaksi dalam kalangan masyarakat Malaysia.
Ada yang menyambut baik kehadiran perkataan ini sebagai satu variasi dalam bahasa, manakala ada juga yang merasa bahawa pengaruh bahasa Indonesia terlalu kuat dalam bahasa Malaysia.
Namun begitu, majoriti masyarakat dilihat lebih tertarik untuk memahami maksud dan cara penggunaan “ketimbang” secara tepat.
Penerimaan “ketimbang” oleh DBP juga memberi isyarat bahawa bahasa adalah sesuatu yang hidup dan dinamik, sentiasa berkembang mengikut peredaran masa.
Kepelbagaian kosa kata boleh memperkayakan bahasa kita dan memberikan lebih banyak pilihan kepada pengguna untuk menyampaikan idea dengan lebih berkesan.
BACA JUGA: Langkah Memartabatkan Bahasa Melayu: Isi & Contoh Karangan
Isu Purisme Bahasa
Sebahagian masyarakat mungkin mempersoalkan kemasukan perkataan ketimbang atas dasar purisme bahasa, iaitu bentuk pemikiran yang menolak kemasukan istilah atau kata asing yang dianggap “mengganggu keaslian” bahasa asal.
Namun, sejarah bahasa di seluruh dunia menunjukkan bahawa perkembangan bahasa biasanya berlaku melalui interaksi, penyesuaian, dan pengayaan kosa kata.
Pengiktirafan perkataan ketimbang di Malaysia tidak bermakna bahasa Malaysia kehilangan keasliannya, tetapi menunjukkan bahawa bahasa Malaysia mampu menerima pengaruh luar yang relevan dan praktikal untuk keperluan masyarakat masa kini.
DBP turut menyatakan bahawa penggunaan kosa kata baharu perlu diperkenalkan secara berperingkat agar pengguna bahasa dapat memahami dan menyesuaikan diri dengan variasi tersebut.
Penutup
Penggunaan perkataan “Ketimbang” memberi kesan yang lebih tegas dan langsung dalam membuat perbandingan.
Sekaligus, penggunaanya menambah kepada kepelbagaian dan kekayaan bahasa Melayu dalam mengekspresikan idea-idea kompleks. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk menggunakannya dengan betul dan sesuai mengikut konteks, terutamanya dalam situasi formal atau rasmi.
Rujukan: Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia
