Bahasa Sarawak merupakan bahasa yang lazimnya digunakan oleh masyarakat di negeri tersebut untuk berkomunikasi.
Bahasa ini juga mempunyai keunikan yang tersendiri kerana mempunyai perbezaan yang ketara dengan Bahasa Melayu biasa yang dituturkan oleh majoriti rakyat di negara ini.
Pengenalan Negeri Sarawak
Negeri Sarawak ialah negeri yang terbesar antara 13 buah negeri di Malaysia yang terletak di wilayah barat di pulau Borneo.
Di pulau Borneo, negeri Sarawak bersempadan dengan negeri Sabah di timur laut dan Negara Brunei Darussalam dan di sebelah pedalaman pula, negeri Sarawak bersempadan dengan Kalimantan, Indonesia.
Negeri ini mempunyai kawasan yang seluas 124,449.51 kilometer persegi dan membentuk 34.5 % daripada jumlah keluasan 329,750 kilometer persegi di negara ini.
Sarawak mempunyai 11 bahagian pentadbiran, yakni Kuching (ibu negeri), Kota Samarahan, Sri Aman, Betong, Sarikei, Sibu, Kapit, Bintulu, Mukah, Miri dan Limbang.
Dari 11 bahagian pentadbiran ini, Sarawak mempunyai 40 daerah iaitu Kuching, Bau, Lundu di bahagian Kuching, Kota Samarahan, Asajaya dan Simunjan di bahagian Samarahan, Sri Aman dan Lubok Antu di bahagian Sri Aman, Sibu, Kanowit dan Selangau di bahagian Sibu, Miri, Marudi, Subis, Beluru dan Telang Usan di bahagian Miri, Limbang dan Lawas di bahagian Limbang, Sarikei, Maradong, Julau dan Pakan di bahagian Sarikei, Kapit, Song, Belaga, dan Bukit Mabong di bahagian Kapit, Bintulu, Tatau dan Sebauh di bahagian Bintulu, Mukah, Dalat, Matu, Daro dan Tanjung Manis di bahagian Mukah, Betong, Saratok, Kabong dan Pusa di bahagian Betong dan akhir sekali, Serian dan Tebedu di bahagian Serian.
Sarawak juga mempunyai lebih daripada 40 kumpulan sub-etnik, masing-masing dengan bahasa, budaya dan gaya hidupnya sendiri.
Secara umumnya, terdapat 6 kumpulan etnik utama di Sarawak iaitu Iban, Cina, Melayu, Bidayuh, Orang Ulu, Melanau dan beberapa kumpulan etnik minor yang lain.
Mengenai Bahasa Sarawak
Bahasa Sarawak merupakan bahasa pertuturan yang digunakan oleh orang Sarawak dalam kehidupan seharian mereka.
Bahasa ini juga berperanan atau berperanan sebagai “Lingua franca” atau bahasa perantaraan antara satu kaum dengan kaum yang lain di Sarawak dalam kawasan tertentu.
Selain itu, bahasa ini juga lebih mirip dengan bahasa Iban berbanding dengan dialek Melayu di Semenanjung.
Oleh kerana itulah orang di luar Sarawak dan sebahagian orang Sarawak yang tidak dapat menggunakannya seperti di bahagian Sarawak yang mempunyai sedikit ataupun langsung seperti di Kampung Dayak, Kampung Cina, kawasan bandar majoriti Cina dan bahagian Sarawak majoriti Melayu Brunei seperti Limbang dan Lawas tidak dapat memahaminya tanpa bimbingan.
Contoh Perkataan & Ayat Bahasa Sarawak
Antara contoh perkataan dan ayat dalam bahasa ini adalah seperti berikut:
| Perkataan | Maksud | Contoh Ayat |
| Kamek | Saya | Kamek suka ngan kitak ewhh (Saya suka dengan awak la) |
| Kitak | Awak | Mun la kitak suka kamek (Jika la awak cinta saya) |
| Sidak nya | Mereka | Sidak nya udah pergi tek (Mereka sudah pergi tadi) |
| Nya | Dia | Badan nya kurus alu (Badan dia kurus sangat) |
| Sia | Itu | Sia nya kitak empun buku (Itu dia awak punya buku) |
| Sinun | Sana | Nya main bola dekat sinun (Dia main bola dekat sana) |
| Sitok | Sini | Mak nyuruh kitak main bola dekat sitok ajak (Mak suruh awak main bola dekat sini sahaja) |
| Ngegeh | Gedik | Ngegeh mena ompuan ya ewhh (Gedik betul perempuan tu) |
| Aok | Ya | Aok, kamek belum tepon nya gik (Ya, saya belum telefon dia lagi) |
| Sik ada/Sekda | Tidak ada | Sik , bukan kamek nok ngambik barang ya tek (Tak , bukan saya yang ambil barang tu tadi) |
| Iboh | Jangan | Iboh kita ngaco nya (Jangan awak kacau dia) |
| Kelakar | Bercakap | Kamek mok kelakar ngan kitak kejap sebab kamek bosan (Saya nak bercakap dengan awak sekejap sebab saya bosan) |
| Cali | Lawak | Cali mena muka kitak ya (Lawak betul muka awak) |
| Manas | Marah | Aieeee , iboh laa manas kelak cepat tua (Laaaaa, jangan laa marah nanti cepat tua) |
| Sine | Mana | Sine mok carik alatan sekolah? (Mana nak cari alatan sekolah?) |
| Kacak | Cantik/Hensem | Kacak mena pemandangan dekat sitok (Cantik betul pemandangan dekat sini) |
| Dibah | Bawah | Pusak ya ada dekat dibah meja (Kucing tu ada dekat bawah meja) |
| Nyaman | Sedap | Masakan nok mak kamek masak anang nyaman (Masakan yang mak saya masak memang sedap) |
| Tikam | Baling/ Lontar | Iboh tikam sampah ya dekat luar penjan (Jangan baling sampah itu dekat luar tingkap) |
| Kenja/Kenjit/Ranggat | Gatal | Iboh mok mengenja dekat sitok (Jangan nak menggatal dekat sini) |
| Angol | Pening | Angol palak kamek dengan olah kitak (Pening kepala saya dengan perangai awak) |
| Nerais | Jerit | Iboh nerais kuat-kuat (Jangan jerit kuat-kuat) |
| Inggar | Geram | Inggar sa nyawa kamek (Geram rasa hati saya) |
| Nginang | Pelihara | Kamek nginang pusak (Saya pelihara kucing) |
| Segal/Tegal | Disebabkan | Segal nak makey hp mahal snggup nak brabis duit gaji bulan tuk. (Disebabkan nak pakai hp mahal sanggup nak habiskan duit gaji bulan ni) |
| Mutit | Kutip | Bagus belajar rajinrajin mun sik kereja mutit sampah (Bagus belajar rajin-rajin kalau tak kerja kutip sampah) |
| Pelan-pelan | Perlahan | Pelan-pelan embak keta (Perlahan bawa kereta) |
| Nyerin | Bingit | Nyerin nar bunyi radio di pasang kitak ya (Bingit betul bunyi radio di pasang awak tu) |
| Menjus | Bermasam muka | Kenak muka kitak menjus? (Kenapa muka awak masam?) |
| Ngindin | Tumpang sekaki | Ada duit tapi sik meli makanan kedirik pakeinya.. Ngindin jak kereja nya.. (Ada duit tapi tak beli makan sendiri untuk dia.. Kerja tumpang orang saja) |
| Mengamborl | Berselerak/Bersepah | Coba kitak susun barang kitak ya mengambor alu (Cuba awak susun barang awak tu berselerak betul) |
Info Lanjut
Info lanjut mengenai Negeri Sarawak, sila layari laman web kerajaan Negeri Sarawak di pautan https://sarawak.gov.my/
Baca juga: Apa Itu Gula Apong Sarawak dan Kegunaannya?
